در این مطلب سعی داریم تا شما را با نحوه برگزاری کلاس‌های مجازی (آنلاین) به صورت خصوصی یا گروهی بیشتر آشنا نماییم. مسائلی مانند بهتر شدن سرعت اینترنت از یک طرف و بیماری‌هایی مانند کرونا از طرف دیگر باعث شد کلاس‌های آموزشی آنلاین مورد توجه مدرسان و دانش‌آموزان قرار گرفت. در ابتدا تعداد محدودی از موسسات آموزشی شروع به استفاده از این سامانه‌ها نمودند و با پیشرفت تکنولوژی و استفاده همگانی افراد از لپ‌تاپ و تبلت و گوشی موبایل، استفاده از این سامانه‌ها شدت گرفت.
شیوه برگزاری کلاس‌های آنلاین
کلاس های مجازی به چند صورت برگزار میشوند:
۱- انفرادی
در کلاس های انفرادی که بیشتر برای تدریس خصوصی استفاده میشوند، دانش‌آموز و مدرس مربوطه از قبل زمان دقیق کلاس را با هم هماهنگ نموده و چند دقیقه مانده به شروع کلاس در پلتفرم مربوطه به حالت آنلاین حاضر شده تا کلاس درس آغاز شود. معمولا بخشی از جلسه اول کلاس صرف آموزش اتصال به کلاس و توضیح روش استفاده از سامانه برای دانش‌آموز می‌شود. بهتر است قبل از شروع کلاس مستندی توسط مدرس آماده شده باشد که در آن روش اتصال و استفاده از بخش‌های مختلف سامانه (به همراه تصویر مربوطه) شرح گردیده باشد و دانش‌آموز قبل از شروع کلاس این فرآیند را طی نموده و برای جلسه اول مشکلی برای شروع تدریس وجود نداشته باشد.
۲- جمعی
در کلاس‌های جمعی (نیمه خصوصی) نیز مجموعه‌ای که قصد برگزاری آن کلاس را دارد برای کلیه دانش‌آموزان مستندی ارسال می‌نماید و آموزش کامل اتصال به کلاس را در آن توضیح می‌دهد. تفاوتی که این نوع کلاس با کلاس‌های انفرادی دارد در تعداد افراد شرکت کننده است و مدرس باید کلاس را طوری اداره نماید که از کنترل خارج نشده و امکان بهره‌برداری حداکثری آموزشی برای تمامی افراد فراهم گردد. لذا تمامی این سامانه‌ها قابلیت‌هایی چون مسدود کردن تصویر سایر افراد شرکت کننده (بمنظور جلوگیری از حواس پرتی سایر افراد در زمان تدریس)، قطع کردن صدای تعدادی از افراد (بمنظور واضح شنیده شدن کلام فرد در حال صحبت)، امکان اجازه گرفتن برای سوال و یا پاسخگویی به سوال و بسیاری قابلیت‌های دیگر که در ادامه توضیح داده خواهد شد.
۳- وبینار
در وبینارها تعداد افراد شرکت کننده را میتوان تا حد زیادی افزایش داد و امکان شرکت نمودن بیش از صدها نفر بصورت آنلاین در آن شرکت شده است. این برنامه‌ها بیشتر بمنظور معرفی یک دوره آموزشی و یا یک مدرس برگزار می‌گردند و در آن قرار نیست که تصویر دیگران نمایش داده شده و یا دیگر افراد در آن سخن بگویند و در صورت نیاز چت متنی و یا نظرسنجی در آنها فعال می‌شود که نظر افراد شرکت کننده را جویا شوند.
ویژگی‌های کلاس آنلاین:
علاوه بر موارد ذکر شده در مقدمه، آموزش آنلاین دارای ویژگی‌های منحصر به فردی می‌باشد که در ادامه بخشی از آنها مورد بررسی قرار گرفته اند:
- امکان ضبط و نگهداری از جلسه آموزشی (با هماهنگی و اجازه مدرس)
- امکان اشتراک گذاری صفحه نمایشگر
- امکان استفاده مدرس از تخته وایت بورد مجازی و اشتراک گذاری فایل در پایان جلسه آموزش
- سازگاری با موبایل (البته پیشنهاد میگردد در زمان کلاس از تبلت یا لپ‌تاپ که دارای صفحه نمایش بزرگتری هستند استفاده شود.)
- نمایش اسلایدهای مورد نظر مدرس
- امکان اشتراک گذاری فایل توسط مدرس و دانش‌آموز
معرفی سامانه‌های محبوب تشکیل کلاس‌های آنلاین
بطور کلی سامانه‌های آموزشی را به دو دسته اختصاصی و عمومی میتوان تقسیم نمود:
سامانه‌های اختصاصی مربوط به موسسات آموزشی می‌باشد که برای خود تشکیل داده‌اند و امکان برگزاری کلاس و دسترسی به فیلم‌های جلسات آموزشی را در آن برای دانش‌آموزان فراهم می‌نمایند. این دسته از سامانه معمولا دارای یک سری محدودیت‌ها از جمله محدود کردن امکان ضبط تصویر از دسکتاپ در زمان کلاس و استفاده از سامانه و یا استفاده از سامانه توسط یک یا تعداد محدود لپ‌تاپ میتوان اشاره نمود. بعضا موسسات از این سامانه‌ها برای فروش دوره‌های آموزشی آفلاین نیز استفاده می‌نمایند که قبلا توسط مدرس تدریس و فیلم‌برداری شده و با پرداخت هزینه امکان دسترسی با آنها فراهم خواهد شد.
سامانه‌های عمومی شامل پلتفرم‌هایی هستند که بصورت عمومی در اختیار همه افراد وجود دارد و مدرس یکی و یا تعدادی از آنها را برگزیده و کلاس درس خود را در آن تشکیل می‌دهد.
برای برگزاری کلاس آنلاین به از نرم افزارهای گوگل میت، اسکایپ، ادوبی کانکت، زوم، بیگ بلو باتن و … نیاز است. در این مطلب ۳ پلتفرم محبوب که اکثر مدرسان از آنها برای تشکیل کلاس‌های تدریس خصوصی و نیمه خصوصی خود استفاده می‌نمایند را معرفی خواهیم نمود:
۱- Google Meet
گوگل میت این اجازه را به شما می‌دهد که تا ۱۰۰ نفر در یک کنفرانس ویدئویی بصورت کاملا رایگان شرکت نموده و فقط محدودیت زمانی ۶۰ دقیقه برای مدت زمان این کنفرانس قرار داده است (در حال حاضر گزارشی مبنی بر قطع جلسه بعد از ۶۰ دقیقه گزارش نشده ولی در توضیحات آن توسط گوگل ذکر شده است) از مهم‌ترین نقاط قوت این سامانه میتوان به سهولت و سرعت آن اشاره نمود. برای شروع یک کنفرانس ویدئویی با گوگل میت، فقط کافیست به وب‌سایت آن بروید و وارد حساب گوگل خود شوید. سپس با کلیک روی “Start a meeting”، میتوانید با دیگران ارتباط برقرار کنید. پس از ساخت یک تماس، لینک آن را با دیگران به اشتراک گذارید تا در زمان مقرر به تماس اضافه شوند. نکته مهم دیگر در تماس‌های ویدئویی با گوگل میت، امکان اشتراک نمایشگر خود با دیگران، فعالسازی/غیرفعالسازی میکروفن کاربران می‌باشد و همچنین میتوانید پیام‌های متنی یا اسناد خود را در چت با سایر افراد به اشتراک بگذارید.
۲- Skype
یکی از قدیمی‌ترین ابزارهای برقراری ارتباط تصویری بصورت زنده اسکایپ می‌باشد که امکان برگزاری کلاس‌های آنلاین در فضایی راحت و کارآمد را فراهم می‌نماید. از مهم‌ترین قابلیت‌های این ابزار میتوان به موارد زیر اشاره نمود:
- ویدئو کنفرانس: Skype امکان برگزاری جلسات ویدئویی بصورت زنده را فراهم می‌کند. این امکان به مدرسان اجازه می‌دهد تا کلاس درس خود را بصورت آنلاین با دانش‌آموزان خود برگزار نمایند.
- صدا و تصویر با کیفیت: یکی دیگر از قابلیت‌های اسکایپ صدا و تصویر باکیفیت با هر سرعت اینترنتی میتوان اشاره نمود که با کمترین وقفه میتوان کلاس درس را برگزار نمود.
- ابزارهای جانبی: Skype از امکاناتی مانند چت متنی و به اشتراک گذاری فایل برای تعامل بین معلم و دانش‌آموز پشتیبانی می‌کند. این ابزارها می‌توانند بازدهی کلاس را تا حد قابل قبولی افزایش دهند..
- ضبط جلسات: امکان ضبط جلسات توسط Skype فراهم می‌باشد تا دانش‌آموزان بتوانند در آینده به فایل جلسات دسترسی داشته باشند و مطالب را مرور نمایند.
- اپلیکیشن های موبایل و تبلت: علاوه بر نسخه ویندوز و مک این نرم افزار شما میتوانید Skype را بر روی موبایل و تبلت خود با هر سیستم عاملی مانند اندروید و iOS نیز در دسترس داشته باشید.
به طور کلی، Skype یک ابزار قدرتمند برای برگزاری کلاس‌های آنلاین است که از ویژگی‌های متنوعی برخوردار است و به مدرسان و دانش‌آموزان امکان ارتباط و آموزش در محیط مجازی را فراهم می‌نماید.
۳- Adobe Connect
Adobe Connect یکی از پلتفرم‌های مطرح و قدرتمند برای برگزاری کلاس‌ها و جلسات آنلاین است. این ابزار متعلق به شرکت Adobe می‌باشد و قابلیت‌های متنوعی ارائه می‌دهد که برای برگزاری کلاس‌های آنلاین بسیار مناسب است. یکی از قابلیت‌های برجسته Adobe Connect، ویدئوکنفرانس می‌باشد. معلمین و دانش‌آموزان می‌توانند در یک محیط مجازی به هم متصل شده و مطالب آموزشی را با دقت بالا دنبال نمایند.
Adobe Connect دارای امکان اشتراک گذاری صفحه نمایش است. مدرسان می‌توانند محتوای جلسه را بر روی صفحه نمایش خود به نمایش بگذارند و دانشجویان به راحتی آن را مشاهده نمایند. این قابلیت به مربیان امکان ارائه اطلاعات تصویری و عملی را فراهم می‌کند. همچنین Adobe Connect دارای ابزارهایی برای افزایش مشارکت دانش‌آموزان در جلسه نیز برخوردار است. این ابزارها شامل چت متنی برای بحث و تبادل اطلاعات، نمایش‌دهنده ارائه مطالب، و میکروفن برای بیان نظرات و سؤالات دانشجوان هستند. Adobe Connect از قابلیت ضبط جلسات نیز برخوردار است، این ویژگی به دانشجوان اجازه می‌دهد تا جلسات را ضبط کرده و در صورت نیاز آنها را در آینده مرور نمایند. این امر برای دانشجوانی که نتوانسته‌اند به صورت زنده در جلسات حاضر شوند، نیز بسیار مفید خواهد بود.
با این همه قابلیت‌ها و ویژگی‌ها، Adobe Connect یک ابزار حرفه‌ای با قابلیت‌ای گسترده برای برگزاری کلاس‌ها و جلسات آنلاین به حرفه‌ای‌ترین شکل ممکن می‌باشد. با توجه به امنیت بالای این پلتفرم اکثر دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی بیشتر از این پلتفرم استفاده می‌نمایند.
بهترین نرم افزار برگزاری کلاس آنلاین
اگر به دنبال نرم افزاری با امکانات بالا و دسترسی های ویژه هستید Adobe Connect بهترین نرم افزار کلاس آنلاین است. ولی اگر دنبال نرافزاری ساده، سریع و نه چندان پیچیده هستید بهترین نرم افزار Google Meet است.
سخن آخر
علاوه بر پلتفرم‌های ذکر شده تعداد دیگری نرم افزار مانند Zoom، واستاپ، تلگرام، اسپات پلیر و … وجود دارد ولی بدلیل محدودیت‌های موجود، مجبوبیت زیادی در بین کاربران ایرانی ندارند.
در پایان میتوان اینگونه نتیجه گرفت که شاید استفاده از سامانه‌های آنلاین برای تشکیل کلاس مجازی، شما را درگیر یک سری مسائل جدید نماید ولی نباید از این نکته غافل شد که مزایای استفاده از آن بسیار بیشتر می‌باشد. بعنوان مثال امکان دسترسی به بهترین مدرسین در سراسر کشور از هر نقطه با استفاده از این پلتفرم‌ها فراهم می‌باشد و یا برای دسترسی به معلم دیگر نیاز نیست به آموزشگاه محل تدیس ایشان مراجعه نموده و یا لازم باشد ایشان در منزل شما حضور بعمل آورند. یکی از دلایل محبوبیت کلاس‌های آنلاین مسائلی مانند اپیدمی کرونا بوده است. در کلاس‌های حضوری طرفین متحمل هزینه‌های جانبی از جمله اتلاف وقت در ترافیک و خستگی زیاد قبل از شروع کلاس و محدود شدن تعداد کلاس‌ها و … میشوند و به همین دلیل تعرفه کلاس‌های آنلاین مقدار محسوسی کمتر از کلاس‌های حضوری می‌باشد.
ما در آقای تدریس بهترین مدرسین را جهت تدریس بصورت آنلاین (غیر حضوری) به شما معرفی می‌نماییم.
